Quy định về cơ quan & nguyên tắc của ủy thác tư pháp là gì?

Tìm hiểu về khái niệm, phạm vi và cơ quan thực hiện ủy thác tư pháp, cùng các nguyên tắc trong việc thực hiện ủy thác tư pháp.

I. Ủy thác tư pháp là gì?

1. Khái niệm ủy thác tư pháp

Ủy thác tư pháp là hình thức hợp tác tư pháp giữa các quốc gia, trong đó Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam hoặc nước ngoài gửi văn bản yêu cầu thực hiện hành vi tư pháp theo quy định của pháp luật quốc gia liên quan hoặc theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Hoạt động ủy thác tư pháp được thực hiện dựa vào hai yếu tố:

• Căn cứ vào các hiệp định mà Việt Nam đã ký kết.
• Nguyên tắc có đi có lại nếu không có hiệp định cụ thể giữa các bên.

2. Phạm vi ủy thác tư pháp

Theo quy định của Luật Tương trợ tư pháp, phạm vi ủy thác tư pháp bao gồm:

➧ Ủy thác tư pháp trong giải quyết các vụ việc dân sự:

• Thu thập tài liệu, chứng cứ.
• Triệu tập nhân chứng, giám định viên hiện đang ở nước được yêu cầu.
• Tống đạt giấy tờ và tài liệu trong quá trình tố tụng.
• Xác minh tình trạng pháp lý và các hoạt động tư pháp khác hỗ trợ giải quyết vụ việc dân sự.

➧ Ủy thác tư pháp trong giải quyết các vụ án hình sự:

• Thu thập tài liệu, chứng cứ tại nước được yêu cầu phục vụ giải quyết vụ án.
• Tống đạt tài liệu trong quá trình giải quyết vụ án hình sự cho người ở nước được yêu cầu.
• Triệu tập nhân chứng/giám định viên đang ở nước yêu cầu ủy thác.
• Truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân mang quốc tịch đang ở nước yêu cầu.
• Các trường hợp khác theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Tìm hiểu thêm:

>>>Ủy thác tư pháp trong lĩnh vực dân sự.

>>>Ủy thác tư pháp trong lĩnh vực hình sự.

II. Cơ quan thực hiện ủy thác tư pháp

Để thực hiện ủy thác tư pháp, các quốc gia ký kết điều ước quốc tế song phương hoặc đa phương, trong đó có quy định cụ thể về phạm vi, cách thức và thẩm quyền thực hiện.

Hệ thống pháp luật mỗi quốc gia cũng có quy định độc lập liên quan đến ủy thác tư pháp nhằm hướng dẫn các cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục theo đúng quy định của điều ước quốc tế đã ký kết và tạo điều kiện thuận lợi cho các mối quan hệ quốc tế chưa có điều ước quy định.

Theo quy định pháp luật về tư pháp quốc tế, các cơ quan sau có thẩm quyền thực hiện ủy thác tư pháp:

• Cơ quan ngoại giao.
• Cơ quan Bộ Tư pháp.
• Cơ quan đại diện đặc biệt.

Lưu ý:

Trong quá trình thực hiện ủy thác tư pháp, các cơ quan thẩm quyền cần tuân thủ theo một trong hai cơ sở sau:

• Trình tự và thủ tục theo quy định của nước được yêu cầu.
• Theo điều ước quốc tế mà các quốc gia đã tham gia ký kết.

III. Nguyên tắc thực hiện ủy thác tư pháp

Việc ủy thác tư pháp phải tuân theo các nguyên tắc sau:

• Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia.
• Không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau, thực hiện trên cơ sở bình đẳng và đôi bên cùng có lợi.
• Thực hiện trên nguyên tắc có đi có lại nhưng không được trái với quy định pháp luật Việt Nam và phù hợp với pháp luật quốc tế trong trường hợp chưa có điều ước quốc tế.

Trong quá trình thực hiện ủy thác tư pháp, cơ quan có thẩm quyền có thể áp dụng quy định pháp luật của quốc gia hoặc của quốc gia yêu cầu nếu được đề nghị và không mâu thuẫn.

Nếu không tìm thấy người cần tìm theo địa chỉ mà nước yêu cầu đã cung cấp, cơ quan được yêu cầu phải áp dụng mọi biện pháp hợp pháp để xác minh địa chỉ.

IV. Các câu hỏi liên quan đến quy định về ủy thác tư pháp

1. Ủy thác tư pháp là gì?

Ủy thác tư pháp là hình thức hợp tác tư pháp giữa các quốc gia, nơi Tòa án hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền gửi yêu cầu thực hiện hành vi tư pháp theo quy định của pháp luật hoặc điều ước quốc tế.

>>> Xem chi tiết:Khái niệm ủy thác tư pháp.

2. Phạm vi ủy thác tư pháp bao gồm những công việc nào?

Theo quy định, phạm vi ủy thác tư pháp bao gồm:

• Ủy thác tư pháp trong giải quyết vụ việc dân sự.
• Ủy thác tư pháp trong giải quyết vụ án hình sự.

>>> Xem chi tiết:Phạm vi ủy thác tư pháp.

3. Cơ quan nào có thẩm quyền thực hiện ủy thác tư pháp?

Các cơ quan có thẩm quyền thực hiện ủy thác tư pháp bao gồm:

• Cơ quan ngoại giao.
• Cơ quan Bộ Tư pháp.
• Cơ quan đại diện đặc biệt.

4. Nguyên tắc thực hiện ủy thác tư pháp là gì?

Việc ủy thác tư pháp phải tuân thủ các nguyên tắc:

• Tôn trọng độc lập và chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia.
• Không can thiệp vào công việc nội bộ, thực hiện trên cơ sở bình đẳng và cùng có lợi.
• Có đi có lại nhưng không trái với quy định pháp luật Việt Nam và phù hợp với pháp luật quốc tế trong trường hợp chưa có điều ước quốc tế.

Luật sư Diễn Trần – Phòng Pháp lý ketoantructuyen.net