Phân biệt giám đốc thẩm và tái thẩm – Điểm khác nhau là gì?

Giám đốc thẩm và tái thẩm là gì? Phân tích sự khác biệt và tương đồng giữa hai thủ tục này theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Trong hệ thống tư pháp Việt Nam, tái thẩm và giám đốc thẩm là hai thủ tục quan trọng nhằm xem xét lại các bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật. Tuy nhiên, hai thủ tục này có những khác biệt rõ ràng về điều kiện, mục đích và quy trình thực hiện. Hãy cùng chúng tôi khám phá những điểm giống và khác nhau giữa giám đốc thẩm và tái thẩm trong bài viết dưới đây.

I. Tái thẩm và giám đốc thẩm là gì?

1. Tái thẩm là gì?

Tái thẩm là một thủ tục tố tụng đặc biệt, được quy định trong pháp luật Việt Nam, nhằm xem xét lại các bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật khi xuất hiện các tình tiết mới có khả năng làm thay đổi nội dung vụ án, mà những tình tiết này chưa được phát hiện trong quá trình xét xử trước đó.

Theo quy định pháp luật tố tụng, tái thẩm được coi là một công cụ pháp lý nhằm đảm bảo tính công bằng trong quá trình xét xử, dựa trên tất cả các thông tin và bằng chứng liên quan. Những tình tiết mới phải là những sự kiện hoặc chứng cứ có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung của phán quyết đã tuyên mà trước đó Tòa án chưa biết hoặc chưa phát hiện ra.

2. Giám đốc thẩm là gì?

Giám đốc thẩm là thủ tục tố tụng đặc biệt nhằm xem xét lại bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật khi phát hiện có vi phạm nghiêm trọng về quy định pháp luật trong quá trình xét xử. Khác với tái thẩm, giám đốc thẩm không yêu cầu phải có tình tiết mới mà chủ yếu tập trung vào việc kiểm tra tính hợp pháp và đúng đắn của bản án hay quyết định đã được tuyên.

II. So sánh, phân biệt giám đốc thẩm và tái thẩm

1. Điểm giống nhau giữa tái thẩm và giám đốc thẩm

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, tái thẩm và giám đốc thẩm có một số điểm tương đồng như sau:

➧ Xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật

Cả tái thẩm và giám đốc thẩm đều là thủ tục thực hiện nhằm xem xét lại tính đúng đắn và hợp pháp của các bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật.

➧ Không dựa trên yêu cầu trực tiếp của đương sự

Cả hai thủ tục này đều không dựa vào yêu cầu trực tiếp từ các bên liên quan mà được thực hiện theo quyết định của những người có thẩm quyền kháng nghị theo quy định pháp luật.

➧ Thẩm quyền xét xử

Thẩm quyền xét xử tái thẩm và giám đốc thẩm thường thuộc về Tòa án nhân dân cấp cao hoặc Tòa án nhân dân tối cao, tùy thuộc vào cấp của bản án hoặc quyết định bị kháng nghị.

➧ Hệ quả pháp lý

Nếu kháng nghị được chấp nhận, Tòa án có thể ra quyết định hủy, sửa hoặc giữ nguyên bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực. Do đó, cả hai thủ tục đều có thể dẫn đến việc xét xử lại vụ án.

➧ Mục đích bảo đảm quyền lợi hợp pháp và công lý

Cả tái thẩm và giám đốc thẩm đều nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan và đảm bảo tính công bằng, đúng đắn trong quá trình xét xử.

2. Điểm khác nhau giữa giám đốc thẩm và tái thẩm

Theo quy định pháp luật, thủ tục tái thẩm và giám đốc thẩm có những điểm khác nhau như sau:

➧ Căn cứ kháng nghị

Tái thẩm được tiến hành khi có tình tiết mới quan trọng mà trước đó Tòa án chưa biết và tình tiết này có khả năng làm thay đổi bản chất của vụ án hoặc kết quả xét xử. Các tình tiết này bao gồm:

• Chứng cứ mới được phát hiện mà chưa được xem xét trong quá trình xét xử trước đó;
• Những yếu tố mới xuất hiện sau khi bản án/quyết định đã có hiệu lực, mà nếu được biết trước có thể dẫn đến kết quả xét xử khác.

Giám đốc thẩm – kháng nghị giám đốc thẩm chỉ được tiến hành khi có một trong các căn cứ sau:

• Có vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng;
• Có sai lầm trong việc áp dụng pháp luật;
• Có sai lầm trong việc đánh giá chứng cứ.

➧ Mục đích của tái thẩm và giám đốc thẩm

➧ Thời hạn kháng nghị

➧ Mục tiêu đạt được khi tái thẩm, giám đốc thẩm

III. Câu hỏi liên quan đến giám đốc thẩm và tái thẩm

1. Tái thẩm là gì?

Tái thẩm là thủ tục tố tụng đặc biệt được quy định trong pháp luật Việt Nam nhằm xem xét lại các bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật khi xuất hiện các tình tiết mới có thể làm thay đổi nội dung vụ án, nhưng những tình tiết này chưa được phát hiện trong quá trình xét xử trước đó.

2. Giám đốc thẩm là gì?

Giám đốc thẩm cũng là một thủ tục tố tụng đặc biệt nhằm xem xét lại bản án hoặc quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật khi phát hiện có vi phạm nghiêm trọng về quy định của pháp luật trong quá trình xét xử.

3. Những điểm giống nhau giữa tái thẩm và giám đốc thẩm?

Tái thẩm và giám đốc thẩm có một số điểm tương đồng theo quy định của pháp luật Việt Nam gồm:

• Xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật;
• Không dựa trên yêu cầu trực tiếp của đương sự;
• Thẩm quyền xét xử;
• Hệ quả pháp lý;
• Mục đích bảo đảm quyền lợi hợp pháp và công lý.

4. Căn cứ kháng nghị của thủ tục giám đốc thẩm và tái thẩm?

➧ Tái thẩm: Tiến hành khi có tình tiết mới quan trọng mà trước đây Tòa án chưa biết và tình tiết này có khả năng làm thay đổi bản chất của vụ án hoặc kết quả xét xử. Các tình tiết này bao gồm:

• Chứng cứ mới được phát hiện mà chưa được xem xét trong quá trình xét xử trước đó;
• Những yếu tố mới xuất hiện sau khi bản án/quyết định đã có hiệu lực, mà nếu được biết trước có thể dẫn đến kết quả xét xử khác.

➧ Giám đốc thẩm: Kháng nghị giám đốc thẩm chỉ được tiến hành khi có một trong các căn cứ sau:

• Vi phạm các nguyên tắc cơ bản của quy trình tố tụng hoặc quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia tố tụng;
• Áp dụng sai quy định pháp luật dẫn đến việc giải quyết vụ án không chính xác;
• Chứng cứ được thu thập, đánh giá hoặc áp dụng sai dẫn đến kết quả xét xử không chính xác.

Luật sư Diễn Trần – Phòng Pháp lý ketoantructuyen.net

Dịch vụ tại Kế Toán Trực Tuyến của Công ty TNHH Kiểm Toán Kế Toán Thuế Việt Nam là lựa chọn lý tưởng cho doanh nghiệp muốn tối ưu hóa quy trình, tiết kiệm chi phí và đảm bảo tuân thủ pháp luật. Đừng ngần ngại liên hệ ngay với chúng tôi để nhận được sự tư vấn chuyên nghiệp và tận tình nhất!